კონცეპტუალური მეცნიერებები და კოგნიტური ფსიქოლოგია

 "კონცეპტუალური მეცნიერება" ზოგადი ცნებაა, ტერმინი "კოგნიტური მოდელი" მის ცალკე კლასს აღნიშნავს. კოგნიტური მოდელი ეფუძნება დაკვირვებებს და დასკვნებს. იგი აღწერს, თუ როგორ ვპოულობთ ინფორმაციას, როგორ შევინახავთ და გამოვიყენებთ მას. მეცნიერმა შესაძლოა შეარჩიოს კარგი მოდელი, თუმცა მეორე მეცნიერმა დაამტკიცოს, რომ ეს მოდელი არაა სწორი და მოითხოვოს მისი შეცვლა, ან საერთოდ უარყოფა. ეს არ ნიშნავს, რომ ეს მოდელი უსარგებლოა, ზოგჯერ ასეთი მოდელი ძალიან სასარგებლოა.
 ექსპერიმენტისა და დაკვირვების საფუძველზე ახალი ცნებების აღმოცენება მეცნიერების განვითარების მანიშნებელია. კოგნიტური მოდელები, ისევე, როგორც კონცეპტუალური მეცნიერებების სხვა მოდელები, დაკვირვების შედეგია. თუმცა, ამავე დროს, თვით ეს მოდელები განაპირობებენ დაკვირვებას და წარმოადგენენ დაკვირვების განმსაზღვრელ ფაქტორებს.
 საყოველთაოდ აღიარებულია, რომ მატერია შედგება ისეთი ელემენტებისგან, რომელსაც ადამიანი ვერ აღიქვამს. მაგრამ ის, თუ როგორ კლასიფიცირდებიან ეს ელემენტები, დიდ გავლენას ახდენს იმაზე, როგორ აღიქვამენ მეცნიერები ფიზიკურ სამყაროს. ასევეა ადამიანის შემთხვევაშიც. ადამიანი თავისი აზრის მეოხებით ახდენს ინფორმაციის სტრუქტურირებას, რათა იგი უფრო ზუსტი და გასაგები გახდეს.

კონსპექტი წიგნიდან "კოგნიტური ფსიქოლოგია" ავტ. მარინა კაკიაშვილი