დავიწყოთ იმ მოდელით, რომელიც მთელ კოგნიტურ პროცესებს ყოფს სამ ნაწილად: სტიმულის აღმოჩენა ---> გარდაქმნილ სტიმულთა შენახვა ---> საპასუხო რეაქციების შემუშავება. ეს მოდელი S --> R მოდელის მსგავსია და წარსულში ხშირად გამოიყენებოდა. მასში დეტალები არ არის წარმოდგენილი და ამიტომაც დიდად არ ამდიდრებს ჩვენს ცოდნას კოგნიტური პროცესების შესახებ, ასევე უძლურია, წარმოშვას ახალი ჰიპოთეზები, ან იწინასწარმეტყველოს ქცევა.
ერთ-ერთი პირველი და ხშირად გამოყენებადი მოდელი ეხება მეხსიერებას. 1890 წელს უ. ჯემსმა გააფართოვა მეხსიერების ცნება. მან იგი დაყო "პირველად" და "მეორად" მეხსიერებად. იგი ვარაუდობდა, რომ პირველადი მეხსიერება ეხება მიმდინარე მოვლენებს, ხოლო მეორადი - მოგონებებს, ჩვენი გამოცდილების "წარუშლელ" კვალს.ეს მოდელი ასე გამოიყურება: სტიმული შედის სენსორულ საცავში, შემდეგ გადადის ხანმოკლე მეხსიერებაში, ხანმოკლე მეხსიერებიდან ან დავიწყებული ინფორმაცია ხდება, ან, საჭიროების შემთხვევაში, გადადის ხანგრძლივ მეხსიერებაში. ხანგრძლივი მეხსიერებიდან რაიმე მიზეზის გამო ხდება ამ ინფორმაციის ამოღება, ანუ მოგონება, გადმოდის ისევ ხანმოკლე მეხსიერებაში და იძლევა საპასუხო რეაქციას. ამის შემდეგ ან მეორდება იგივე პროცესი და თავიდან გადადის სტიმული ხანგრძლივ მეხსიერებაში, ან გადადის დავიწყებულ ინფორმაციაში.
კონსპექტი წიგნიდან "კოგნიტური ფსიქოლოგია" ავტ. მარინა კაკიაშვილი
No comments:
Post a Comment